کنترل پنل میزبانی وب چیست؟
کنترل پنل میزبانی میزبانی وب، قراردادی است که شما با یک شرکت هاست می‌بندید تا در قبال مقدار مشخصی پهنای باند و فضای دیسک، فایل‌های سایتتان را روی سرورهایش نگه دارد، امنیت سایت را فراهم کند و عملکرد خوبی برای سایت تامین کند تا با سرعت بالا در دسترس بازدیدکنندگان باشد. با توجه به این شرایط، قرارداد میزبانی سایت نیاز به پلتفرمی دارد که شما به‌عنوان صاحب سایت بتوانید از مانده حساب میزبانی خود مطلع شوید، عملکرد سایت را کنترل کنید و تغییرات مورد نیازتان را ایجاد کنید.
کنترل پنل میزبانی، رابط کاربری است که واردش می‌شوید تا همه جنبه‌های حساب کاربری هاستینگ وب‌سایت خودتان را مدیریت کنید. معمولاً در کنترل پنل همه بخش‌های سایت بدون افزودن هیچ نوع نرم‌افزاری (حتی FTP) قابل‌کنترل است بااین‌حال بسیاری از کاربران برای آپلود کردن فایل‌ها از FTP استفاده می‌کنند.
برخی از شرکت‌های هاست از کنترل پنل‌های سفارشی استفاده می‌کنند، اما اکثریت آن‌ها از یکی از پلتفرم‌های محبوب دنیا استفاده می‌کنند. Plesk یکی از گزینه‌های کنترل پنل است که معمولاً برای سرورهای CP و Virtuozzo استفاده می‌شود؛ اما پلتفرم برتر و محبوب همه برای کنترل پنل میزبانی وب، CPanel است. باوجودی که تفاوت‌های ظاهری در کنترل پنل‌های مختلف وجود دارد اما همه آن‌ها کارکرد و ویژگی مشابهی دارند.
بخش‌های اصلی کنترل پنل میزبانی وب
کنترل پنل میزبانی وب اطلاعات ابتدایی را ارائه می‌دهد که برای سایت مفید است. یکی از مهم‌ترین جنبه‌ها، اطلاعات حساب کاربری شما در یک نگاه است چراکه به‌راحتی می‌بینید چه مقدار از منابع سرور را استفاده می‌کنید تا احیاناً از سقف قرارداد میزبانی عبور نکنید. معمولاً بخشی وجود دارد که می‌توانید پسورد ورود به کنترل پنل را عوض کنید، گزینه‌هایی مانند آدرس ایمیل برای دریافت نوتیفیکیشن را تنظیم کنید و حتی زبان کنترل پنل را مطابق میل خود انتخاب کنید.
احتمالاً اطلاعات زیر را هم در این بخش می‌بینید:
- میزان استفاده از پهنای باند ماه جاری
- میزان استفاده از فضای دیسک سرور
- مشخصات پکیج میزبانی
- آدرس Perl
- آدرس Sendmail
- آدرس IP
- شناسایی نسخه کنترل پنل
تعداد:
- دیتابیس‌های MySQL
- حساب‌های FTP
- دامنه‌های اضافه یا Add on
- حساب‌های ایمیل
- لیست ایمیل بازدیدکنندگان
- دامنه‌های پارک شده
بخش مدیریت فایل‌ها
یکی از مهم‌ترین جنبه‌های میزبانی وب، محتوای شما روی سایت است که نیاز به سیستم مدیریت فایل دارد. در این سیستم می‌توانید فایل‌هایتان را به دلیل مسائل امنیتی بک آپ بگیرید تا در مواقع مورد نیاز دانلود کنید. در این بخش می‌توانید حساب‌های FTP ایجاد کنید تا از کلاینت FTP استفاده کنید و فایل‌هایتان را در سایت آپلود و دانلود کنید. سیستم مدیریت فایل، نقشه فایل‌های موجود در سایت را نمایش می‌دهد تا همه فایل‌ها، دایرکتوری‌ها و زیرشاخه‌هایش را ببینید. در بخش مدیریت فایل می‌توانید کارهای زیر را هم انجام دهید:
- فولدرها و دایرکتوری‌های جدید ایجاد کنید.
- فایل‌های جدید ایجاد کنید.
- فایل‌ها و فولدرها را جابه‌جا، کپی و یا حذف کنید.
- فایل‌ها را دانلود و آپلود کنید.
- دسترسی‌ها و مجوزها را تغییر دهید.
بخش مدیریت ایمیل‌ها
کنترل پنل کار مهم مدیریت حساب‌های ایمیل را هم انجام می‌دهد. در این قسمت می‌توانید به تعدادی که در قرارداد اجازه دارید آدرس‌های ایمیل جدید ایجاد کنید. در صورت امکان می‌توانید یک ایمیل برای دریافت همه ایمیل‌ها تعیین کنید یا لیست ایمیل بازدیدکنندگان را تنظیم کنید و ایمیل‌های اتوماتیک هم ایجاد کنید تا در پاسخ به کاربران ارسال شوند.
برخی از هاست‌ها امکان چک کردن ایمیل در داخل کنترل پنل را فراهم می‌کنند و برخی دیگر ابزارهای آنتی اسپم ارائه می‌دهند تا خودتان انتخاب کنید که فیلتر اسپم را فعال کنید و اولویت‌هایتان را در مورد ایمیل‌های اسپمی تنظیم کنید.
بخش آنالیز داده‌ها
بیشتر کنترل پنل‌ها گزینه‌های متنوع آنالیز داده دارند که به شما کمک می‌کند تا سایتتان را بهینه‌سازی کنید. می‌توانید از این داده‌ها استفاده کنید تا امنیت سایت را نظارت کنید، ترافیک سایت را برای سئو یا بهینه‌سازی موتورهای جستجو آنالیز کنید و یا بازده سایتتان را اندازه‌گیری کنید. برخی از انواع داده‌ای که می‌توانید از کنترل پنل به دست بیاورید شامل موارد زیر است:
- هویت بازدیدکنندگان اخیر سایت
- تعداد بازدیدکنندگان سایت
- وب‌سایت‌هایی که به سایت شما بازدیدکننده ارسال کرده‌اند
- مرورگرهایی که توسط بازدیدکنندگان استفاده شده‌اند
- صفحاتی که مرورگر بازدیدکننده ناوبری کرده است
- مدت‌زمانی که بازدیدکننده در سایت شما مانده است
- مقصدی که بازدیدکنندگان پس از ترک سایتتان بازدید کرده‌اند
همه این اطلاعاتی که از داده کنترل پنل به دست می‌آورید برای اجرای تبلیغات قابل استفاده هستند و یا برای بهینه‌سازی سایت و بالا بردن بازده سایت استفاده می‌شوند.
بخش امنیت سایت
در کنترل پنل می‌توانید امنیت سایت را قوی‌تر کنید یا مجوزهای خاص برای بخش‌های متفاوت سایت صادر کنید. در این قسمت می‌توانید دایرکتوری‌هایی که پسورد دارند ایجاد کنید تا همه اطلاعات قابل‌دسترسی در دایرکتوری مربوطه نیاز به نام کاربری و پسورد داشته باشند. اگر با یک کاربر مشکل خاصی دارید می‌توانید آدرس IP او را بلاک کنید یا کلاً یک محدوده مشخصی از آی‌پی‌ها را بلاک کنید تا سایت شمارا بازدید نکنند. می‌توانید hot link protection را فعال کنید تا مردم نتوانند از تصاویر سایتتان استفاده کنند یا به آن‌ها مستقیم لینک بدهند چراکه باعث دزدیدن پهنای باندتان می‌شود.
بخش اپلیکیشن‌ها
بسیاری از هاست‌ها اپلیکیشن‌های یک کلیکی دارند تا بتوانید آن‌ها را به‌آسانی نصب و سایتتان را تقویت کنید. این اپلیکیشن‌ها ممکن است شامل نرم‌افزارهای مستقل هم باشند؛ مثلاً Fantastico یکی از گزینه‌های محبوب است که یک پکیج نرم‌افزاری است که شامل تعداد زیادی اپلیکیشن است؛ اما حتی اگر هاست شما این اپلیکیشن را ارائه ندهد، احتمالاً گزینه‌های زیر را در این بخش حساب میزبانی خود می‌بینید:
- بلاگ
- مدیریت تبلیغات
- سیستم مدیریت محتوا
- سیستم خدمات مشتریان
- بورد فورم و تبادل‌نظر
- راه‌حل تجارت الکترونیک
- مدیریت سؤال‌های متداول
- گالری تصاویر
- لیست ایمیل
- نظرسنجی‌ها
- مدیریت پروژه
- فرم ساز
- صفحه ساز
- تقویم
سایر اطلاعات موجود در کنترل پنل
کنترل پنل شما احتمالاً کاربردهای دیگری هم دارد که اصلاً استفاده نمی‌کنید یا حتی با آن‌ها آشنا نیستید. معمولاً گزینه‌های پیشرفته‌ای هم وجود دارند که مدیریت قسمت‌های پیچیده را فراهم می‌کنند. برخی از این کارکردها و ویژگی‌ها شامل موارد زیر هستند:
- لینک‌های داخلی
- نوتیفیکیشن‌های اتوماتیک یا به‌روزرسانی اخبار ارسالی توسط شرکت میزبانی
- سیستم مدیریت تصاویر
- اکستنشن‌های FrontPage
- Cron jobs یا کارهای زمان‌بندی‌شده
- ابزارهای شبکه
- ابزارهای آپاچی
- نوع MIME یا فرمت ایمیل
- مدیریت CGI
- مدیریت PHP
- تنظیمات MySQL
- تنظیمات PHPMyAdmin
- مدیریت دامنه
نتیجه‌گیری
کنترل پنل بخش مهمی از قرارداد میزبانی وب شماست که باید کاربرد ساده و آسانی داشته باشد و اطلاعات مفیدی فراهم کند. از داده تامین شده در کنترل پنل میزبانی استفاده کنید تا میزان مصرف منابع سرور توسط سایتتان را کنترل کنید و درعین‌حال سایت را بهینه‌سازی کنید تا تجربه کاربری بهتری برای بازدیدکنندگان فراهم کنید و رتبه بالاتری در موتورهای جستجو بگیرید.